راهنمای استفاده درست از ماسک جهت پیشگیری از ابتلا به COVID-19 (پدرام پریچهره)
راهنمای استفاده درست از ماسک جهت پیشگیری از ابتلا به COVID-19
استفاده از انواع ماسک نظیر ماسک جراحی یا ماسک N95 برای بیماران مبتلا به کرونا (COVID-19) و یا افراد مشکوک به بیماری تفاوتی ندارد، زیرا تمامی این ماسک‌ها با پوشاندن دهان و بینی مانع از انتقال قطرات ناشی از سرفه یا عطسه به محیط اطراف می‌شوند. با این حال، اگر این افراد در محیط ایزوله (جدا از افراد سالم) هستند، نیاز به استفاده از ماسک ندارند.
تفاوت Mask و Respirator
ماسک (Mask)
– نام عمومی: ماسک سه‌لایه، جراحی، پرستاری
– لایه‌ای نازک که پوشاننده دهان و بینی فرد است.
– به‌منظور “محافظت دوطرفه در برابر ذرات معلق درشت‌تر” طراحی شده است، به این معنا که صرفاً مانع تبادل قطرات مایعات میان دهان و بینی شخص مصرف‌کننده و محیط بیرونی می‌شود. لذا در افراد مشکوک به ابتلا به COVID-19 قابلیت استفاده دارند.
– در حین جراحی و پروسه‌های پزشکی به‌منظور جلوگیری از انتقال ذرات ناشی از عطسه، سرفه و غیره به بدن بیماران استفاده می‌شود.
– این نوع ماسک پوشش کامل بر روی صورت ایجاد نمی‌نماید و شخص مصرف‌کننده را در برابر ورود ذرات ریز محافظت نمی‌کند.
ماسک تنفسی (Respirator)
– انواع: ماسک‌های رده FFP و N
– ماسک‌هایی محکم که دهان و بینی را به‌شکل بهتر و کامل‌تری پوشش می‌دهند.
– به‌منظور “محافظت دوطرفه در برابر ذرات ریزتر” طراحی شده است و تبادل هوای تنفسی را فیلتر می‌کند؛ یعنی هم دم و هم بازدم را فیلتر می‌کند و نمی‌گذارد آلودگی محیط به فرد و آلودگی فرد به محیط منتقل شود.
– این نوع ماسک شخص مصرف‌کننده را در صورت استفاده صحیح، در برابر ورود ذرات ریز محافظت می‌کند.
– قدرت محافظت‌کنندگی این ماسک‌ها بسته به نوع آن متفاوت است.
ماسک‌های تنفسی بر اساس قدرت محافظت‌کنندگی و معیارهای مورداستفاده برای سنجش آن به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که در ادامه توضیح داده شده است:
ماسک‌های تنفسی رده N: پرکاربردترین ماسکی است که بر اساس معیار مورد استفاده در انستیتو ملی بهداشت و ایمنی شغلی آمریکا (NIOSH) تهیه شده است. این ماسک در انواع N95 و N99 و N100 عرضه می‌شود.
ماسک‌های تنفسی FFP: بر اساس معیارهای (filtering face piece score (FFP که توسط کمیته استانداردسازی اروپا (EN) تدوین شده است، تهیه می‌شوند. این ماسک در سه نوع FFP1 و FFP2 و FFP3 موجود است.
قدرت فیلترینگ این محصولات بر اساس “توانایی فیلتر نمودن ذرات با قطر ۰٫۳ میکرون یا بزرگتر در معیار آمریکایی، و ۶/۰ میکرون یا بزرگتر در معیار اروپایی (به شکل حداقل درصد)” تعیین می‌شود.
قدرت فیلترینگ ماسک رسپیراتور
N95: حداقل ۹۵ درصد ذرات با قطر ۰٫۳ میکرون یا بزرگتر را فیلتر می‌کند.
N99: حداقل ۹۹ درصد ذرات با قطر ۰٫۳ میکرون یا بزرگتر را فیلتر می‌کند.
N100: حداقل ۹۹٫۷ درصد ذرات با قطر ۰٫۳ میکرون یا بزرگتر را فیلتر می‌کند.
FFP1: حداقل ۸۰ درصد ذرات با قطر ۰٫۶ میکرون یا بزرگتر را فیلتر می‌کند.
FFP2: حداقل ۹۴ درصد ذرات با قطر ۰٫۶ میکرون یا بزرگتر را فیلتر می‌کند.
FFP3: حداقل ۹۹ درصد ذرات با قطر ۰٫۶ میکرون یا بزرگتر را فیلتر می‌کند.
با درنظرگرفتن موارد فوق، اگرچه N95 قدرت فیلترینگ بالاتری داشته و با معیار متفاوتی سنجیده شده است و نیز علی‌رغم وجود تفاوت‌های جزئی، دو ماسک N95 و FFP2 کارایی تقریبا یکسانی داشته و برای پیشگیری از ابتلا به ویروس در پرسنل بهداشتی درمانی و دیگر افراد در معرض خطر گزینه‌های مناسبی هستند.
نکته: دریچه‌های موجود بر روی برخی از انواع ماسک‌های تنفسی (دریچه‌های یک‌سو‌کننده هوا) جریان هوای تسهیل‌شده داخل به خارج ماسک برقرار می‌نمایند و از این طریق به کاهش رطوبت داخل ماسک و همچنین تخلیه سریع‌تر و راحت‌تر هوای بازدم کمک می‌کنند. لذا در شرایطی که محیط باید استریل بماند (مانند اعمال جراحی)، استفاده از این ماسک‌ها توصیه نمی‌شود.
بنابراین؛
۱. استفاده از انواع ماسک نظیر ماسک جراحی یا ماسک N۹۵ برای بیماران مبتلا به کرونا (COVID-۱۹) و یا افراد مشکوک به بیماری تفاوتی ندارد، زیرا تمامی این ماسک‌ها با پوشاندن دهان و بینی مانع از انتقال قطرات ناشی از سرفه یا عطسه به محیط اطراف می‌شوند. با این حال، اگر این افراد در محیط ایزوله (جدا از افراد سالم) هستند، نیاز به استفاده از ماسک ندارند.
۲. ماسک مناسب برای پرسنل بهداشتی‌درمانی یا افراد در معرض خطر، ماسک تنفسی N۹۵ یا FFP۲ با یا بدون دریچه و در درجه بعد ماسک سه‌لایه است.
۳. استفاده عمومی از ماسک برای عموم مردم به‌شرط رعایت کلیه اصول بهداشت فردی و اجتماعی ضروری نیست.
نکته: در شرایطی که احتمال انتقال انواع دیگر ویروس‌ها از طریق ذرات معلق موجود در هوا وجود دارد، ماسک‌های سه‌لایه انتخاب چندان مناسبی برای افراد سالم نیستند، زیرا توانایی فیلتر کردن ذرات با اندازه‌های کوچک مانند ویروس‌ها را ندارند. اما باید دقت داشت در شرایطی که دسترسی به ماسک‌های فیلتردار وجود نداشته باشد استفاده از این ماسک‌ها توصیه می‌شود.
چه زمانی و چگونه از ماسک استفاده کنیم؟
• در صورتی که تماس احتمالی با شخص مشکوک به COVID-19 داشته‌اید یا از چنین فردی مراقبت می‌کنید، ماسک بزنید.
• در صورت داشتن علائمی چون تب همراه با علائم تنفسی (مثل سرفه یا تنگی نفس) حتما از ماسک استفاده کنید.
• ماسک‌ها تنها زمانی مؤثر هستند که استفاده از آن‌ها همراه شست‌وشوی مکرر دست با ضدعفونی‌کننده‌های پایه الکل یا آب‌وصابون باشند.
• جهت اثربخشی هرچه بیشتر ماسک‌ها، نحوه استفاده درست از ماسک را بیاموزید و پس از استفاده، آن را در کیسه نایلونی قرار داده و در سطل در‌دار بیندازید.
نحوه استفاده صحیح از ماسک
۱- قبل از استفاده و لمس‌کردن ماسک یا صورت، دست‌های خود را با آب‌وصابون به‌مدت ۲۰ ثانیه بشویید و یا با ضدعفونی‌کننده‌های پایه الکل تمیز کنید.
۲- ماسک را روی بینی، دهان و چانه خود قرار دهید.
۳- پس از فیکس‌کردن موقعیت ماسک روی صورت، کش بالایی را پشت سر بالای گوش‌ها و کش پایینی را پشت سر و زیر گوش‌ها قرار دهید.
۴- سیم فلزی نازک لبه فوقانی ماسک را به آرامی روی بینی فشار دهید تا روی صورت بچسبد.
۵- ماسک را امتحان کنید و اگر هنگام تنفس، هوا از اطراف ماسک به بیرون یا داخل نشت می‌کند با فیکس‌کردن کش‌ها آن را برطرف کنید.
۶- دائما در حین دم‌وبازدم چرخه تنفس را چک کنید.
نکات مربوط به استفاده از ماسک:
» از لمس‌کردن ماسک در حین استفاده خودداری کنید. در صورتی که دستتان با ماسک تماس داشت، دست‌های خود را با ضدعفونی‌کننده‌های پایه الکل تمیز کنید یا با آب‌وصابون بشویید.
» اگر با دست آلوده قسمت داخلی ماسک را لمس کردید از قراردادن آن روی صورت پرهیز کرده و ماسک را عوض کنید.
» از بند ماسک جهت در آوردن آن استفاده کنید. به شکلی ماسک را از پشت گوش‌هایتان در بیاورید که با صورتتان برخوردی نداشته باشه (هرگز جلوی ماسک را لمس نکنید). بلافاصله ماسک را در سطل‌زباله در‌دار بیندازید و دست‌های خود را با ضدعفونی‌کننده‌های پایه الکل تمیز کنید یا با آب‌وصابون بشویید.
» به محض آنکه ماسک مرطوب یا کثیف شد آن را دور انداخته و ماسک جدیدی بزنید.
» پس از انجام اعمالی که سبب ایجاد ذرات معلق در هوا می‌شوند (مانند تهویه مکانیکی، برونکوسکوپی، ساکشن باز، تراکئوستومی، اکستوبیشن و …) ماسک باید تعویض شود.
» ماسک‌های سری N و FFP زمان استفاده محدودی دارند؛ در صورتی که توسط شرکت سازنده قید نشده باشد، طبق قاعده کلی می‌توان از آن‌ها به‌مدت ۸ ساعت استفاده نمود. با این حال CDC بیان داشته که در صورت مصرف مداوم (بدون برداشتن ماسک و استفاده مجدد) می‌توان ماسک را تا زمانی که آلوده نشده باشد یا آسیب فیزیکی ندیده باشد استفاده نمود و عدد مشخص و ازپیش‌تعیین‌شده‌ای برای طول زمان استفاده از آن وجود ندارد. همچنین طبق توصیه CDC استفاده مجدد از ماسک سری N یا FFP نباید بیشتر از ۵ نوبت نگردد. لذا در صورت نیاز می‌توان ماسک را با رعایت اصول بهداشتی از روی بینی و دهان برداشته و در محلی تمیز (برای مثال داخل زیپ‌کیپ یا کیسه‌ای تمیز) قرار داد و در زمانی دیگر با رعایت اصول بهداشتی ماسک را بر روی بینی و دهان قرار داده و مجدداً استفاده کرد.
لازم به ذکر است طبق توصیه CDC استفاده مجدد از ماسک سری N یا FFP بیشتر از ۵ نوبت جایز نیست.
منابع:
www.stopcorona.ir
Centers for Disease Control and Prevention: Interim Guidance for Preventing the Spread of Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) in Homes and Residential Communities
Centers for Disease Control and Prevention: Interim Infection Prevention and Control Recommendations for Patients with Confirmed Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) or Persons Under Investigation for COVID-19 in Healthcare Settings
Centers for Disease Control and Prevention: FAQs about Respirators and Their Use
۳M Personal Safety Division FAQs: Considerations for the use of Respiratory Protection for Exposures to the Influenza Virus:Health Care and Laboratory Workers
U.S Food & Drug Administration: Masks and N95 Respirators
Centers for Disease Control and Prevention: Recommended Guidance for Extended Use and Limited Reuse of N95 Filtering Facepiece Respirators in Healthcare Settings
گرد آوری و تهیه: پدرام پریچهره
گروه مدیریت کیفیتی آزمایشگاه سینا
پاسخ دهید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.