دستورالعمل استاندارد ALT
شماره سند : ۲۴-۱۹۹۱		تعداد صفحات : ۱ از  ۵		تاریخ صدور : ۶/۲/۹۹		زمان بازنگری :تغییردستورالعمل
محدوده توزیع : بخش بیوشیمی			تهیه کننده: پدرام پریچهره		تصویب کننده:خانم دکتر کریم زادگان

عنوان : اندازه گیری میزان ALT (Alanine Aminotransfrase ) (SGPT) در سرم

آلانین امینو ترانسفراز

کاربرد :

وجود ALT غیر طبیعی در مبتلایان به یرقان بیشترنشانه ان است که کبد عامل یرقان میباشد تا انکه همولیز گلبولهای قرمز را عنوان منبع یرقان معرفی نماید. ALTعمدتا در کبد میباشد مقادیر کمتر ان در کلیه ها، قلب  وعضله اسکلتی وجود دارد.اسیب یا بیماری که پارانشیم کبد را مبتلا سازد باعث ازاد شدن این انزیم از سلول کبدی به داخل جریان خون میشود و موجب افزایش سطح ALT سرمی میشود.بیشترین علت افزایش ALT معمولا اختلالات عملکردی کبدی است. ازاینرو ALT نه تنها حساس است بلکه برای بیماری هپاتوسلولار نیز کاملا اختصاصی میباشد.در بیماری هپاتوسلولار به اثتثنای هپاتیت ویروسی نسبت AST به ALT نسبت کمتر از ۱ است.در هپاتیت ویروسی این نسبت بیشتر از ۱ میباشد که این امر به تشخیص هپاتیت ویروسی کمک میکند.این آزمایش در ابتدا برای تشخیص بیماری­های کبدی و گزارش موقعیت (مرحله) درمان هپاتیت به کار می­رود هم چنین در بیماری سیروز نکروتیک و تاثیرات تاخیری دارد درمانی استفاده می­شود ALT در عین حال برای تشخیص افتراقی یرقان همولیتیک از یرقان ناشی از بیماری­های کبدی کاربرد دارد افزایش مقادیر ALT در ۱- بیماری­­های هپاتوسلولار، سیروزفعال، تومورهای متاستاتیک کبدی، یرقان انسدادی یا انسداد صفراوی، عفونت­های ویروسی،مواد سمی، منونوکلئوز عفونی، پانکراتیت، سکته قلبی، پلی میوزیت سوختگی شدید، تروماد وشوک دیده می­شود. ۲- مقایسه ALTIAST: گرچه سطوح AST همیشه در سکته حاد قلبی بالا می­رود اما مقدار ALT همیشه متناسب با آن بالا نمی­رود. ALT معمولاً بیش از AST در انسداد صفراوی خارج کبدی بالا می­رود ALT نسبت به AST در تشخیص بیماری­های الکلیک کبدی حساسیت کمتری دارد. آلانین آمنوترانسفور (ALT) که قبلاً به نام گلوتامیک ترانس آمیناز (GPT) نامیده می شد این آنزیم با انتقال واحدهای آمین ، – Keto acid  را به آمینواسیدها کاتالیز می کنند ..

 

صلاحیت و شایستگی کاربر :

از آن جایی که این تست توسط اپراتور بخش بیوشیمی انجام می شود لذا موارد صلاحیت و شایستگی در بخش مربوطه باید رعایت گردد .

 

نوع نمونه :

مقدار : ۲۰۰ میکرولیتر

 

معیارهای REJECTION  ( موارد رد نمونه ):

زمانی که نمونه همولیز شدید ، ایکتریک شدید و لیپمیک شدید باشد نمونه قابل قبول نمی باشد .

تاثیر عوامل ایکتر ، همولیز ، لیپمیک :

تری گلیسیرید تا غلظت ۲۰۰۰ میلی گرم در دسی لیتر ، بیلی روبین تا غلظت ۴۰ میلی گرم در دسی لیتر و هموگلوبین تا غلظت ۴۰۰ میلی گرم در دسی لیتر باعث تداخل در آزمایش نمی شوند ولی اگر که غلظت این ترکیبات بیش از مقادیر باشد باعث تداخل در آزمایش می شود .

 

تجهیزات ، مواد ، لوازم و آماده سازیهای مورد نیاز قبل از انجام کار :

آماده سازی معرف­های مورد نیاز

آماده سازی تجهیزات مورد نیاز طبق دستورالعمل­های کاربری آنها از قبیل: فتومتر، اتوآنالیزر، بن ماری، سمپلر

آماده سازی جالوله­ای، سرسمپلر، کاپ، ویال، ریجنت­ها، سرم فیزیولوژی برای رقیق سازی نمونه­های بالا و سایر مفروضات پروتئین موجود در آزمایشگاه

به حرارت محیط رساندن تمامی موارد کاربردی در انجام آزمایش از جمله معرف­ها، کالیبراتور، سرم کنترل و …..

کالیبراتور سرم کنترل جهت استاندارد نمودن و کنترل انجام آزمایش

 

معرف ها :

معرف شماره ۱ : ۱۰۰mmol/L   PH= 7 .5        TRIS                       معرف شماره ۲:

                                        ۵۰۰ mmol / L    L – Alanin                        ۱۵mmol/L   ۲- Oxoglvtrate      

ANDH            ۰/۱۸mmol/L                 LDH(lactate dehydrogenase)

کیت ها :

شرکت پارس آزمون کیت تشخیص کمی (ALT ) در سرم

 

نگهداری مواد مصرفی :

محیط نگه داری : محلول ها باید در دمای۲- تا ۸ درجه سانتیگراد نگهداری شوند و تا تاریخ مندرج بر روی ویالها قابل مصرف می باشند از فریزر نمودن و قرار دادن محلول ها در مجاورت نور خودداری شود .

 

 اقدامات وابسته :

۱) اطلاع داشتن در مورد تاثیرات متقابل یا CROSS Reaction بر روی تست از جمله تداخلات دارویی و یا عوامل مداخله گر چون همولیز و لیپمیک

۲) داشتن آشنایی کامل با اصول کنترل کیفی و محدوده مجاز تعیین شده برای این تست و آگاهی از تفسیر نتایج حاصله از کنترل کیفی قوانین موجود در آزمایشگاه از جمله قوانین وستگارد

۳) آشنایی با سیستم نرم افزاری کنترل کیفی آزمایشگاه جهت ثبت نتایج حاصل از سرم کنترل های خوانده شده و تحلیل آماری نتایج حاصله

۴) آشنایی با روش ساخت محلول ها و شرایط نگهداری آنها

۵) داشتن آگاهی کامل نسبت به کالیبره بودن تجهیزات از جمله اتوآنالیزر ، سمپلرها

۶)آشنایی آگاهی کامل نسبت به سالم بودن ادوات و تاریخ انقضاء آن از جمله سرم کنترل ها ، کالیبراتور و نیز محلول های مربوطه

۷) آشنایی با اپراتوری تجهیزات لازم برای انجام تست از قبیل اتوآنالیزر ، سمپلرها ، سانتریفیوژهاو

۸) آگاهی کامل نسبت به اصول ایمنی و کار در آزمایشگاه و نیز بهداشت و ایمنی دفع مواد زائد

 

نوع نمونه :

سرم ، پلاسما همراه با EDTAهپارین (آنزیم همان روز باید آزمایش شود زیرا فعالیت آن کاهش می یابد .)

پایداری ALT در دمای منهای ۲۰ درجه سانتیگراد تا ۳ ماه می باشد

کاهش فعالیت ALT طی سه روز :

در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتیگراد > 10%

در دمای ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتیگراد > 17 %

 

عوامل موثر در آماده سازی نمونه ( عوامل مداخله گر )

تزریق قبلی IM ممکن است موجب افزایش سطح گردد.

اسید آسکوربیک تا غلظت ۳۰ میلی گرم در دسی لیتر ، تری گلیسیرید تاغلظت ۲۰۰۰ میلی گرم در دسی لیتر ، بیلی روبین تاغلظت ۴۰میلی گرم در دسی لیتر و هموگلوبین تا غلظت ۴۰۰ میلی گرم در دسی لیتر و نیز تاثیر برخی داروها که موجب افزایش فیزیولوژیک ALT می شوند از جمله : Cephalosporins , Bromocriptine , Captoprill و …

 

نکات ایمنی :

رعایت تمامی دستورالعمل­های ایمنی و بهداشت در آزمایشگاه

استفاده از پی­پت­های اتوماتیک و یا حداقل به کار گیری پوآر در هنگام آماده سازی معرف­ها و یا هرگونه کار دیگر در انجام آزمایش

استفاده از دستکش به هنگام کار

رعایت موارد مذکور در بروشور کیت که با جزئیات کامل در قسمت “هشدارها” و “بهداشت و ایمنی دفع مواد زائد” آمده است که پیوست می­باشد.

 

 

چگونگی کنترل کیفیت آزمایش ( قبل از انجام کار وحین کار )

به منظور اطمینان  از صحت و دقت آزمایشات ما ملزم به قرار دادن سرم کنترل در اتوآنالیزر هستیم . سرم کنترلمان را در شروع کار و قبل از گزارش جواب بیماران در دستگاه قرار داده و بعد از بدست آوردن جواب سرم کنترل ها خوانده شده آن را در منحنی لوی جینگ قرار داده و بر اساس قوانین وستگارد ما صحت و دقت آن را بررسی می کنیم .

مراحل اجرایی کار:

قبل از اجرای کار بروشور کیت مطالعه و بررسی شود.

در صورت تغییر کیت پارامترهای دستگاهی تست مورد نظر بررسی، ثبت و گزارش شود.

ادامه مراحل اجرایی کار با دستگاه به دستورالعمل اجرایی دستگاه هیتاچی ۹۱۱ مراجعه شود.

جهت انجام آزمایش به روش دستگاهی پارامترهای دستگاهی تست مورد نظر را که شرکت تولید کننده ارائه نموده است چک و بررسی نمایید.

 

محدوده مرجع (REFRENCE INTERVAL):

زنان <41 U I

مردان < 41 U I

 

چگونگی تفسیر نتایج در صورت لزوم ( علل تکرار ، چگونگی و نحوه محاسبه آن ):

مقادیر بالاتر و پائین­تر محدوده نرمال تکرار شود.

مواردی که نتایج حاصل از آزمایش در مقایسه با سایر تست­ها در بخش بیوشیمی و یا در بخش­های دیگر نظیر آنالیز ادرار، هورمون شناسی و … تطابق بالینی ندارد تکرار شود.

به هر دلیلی که تکرار اتفاق می­افتد نتایج حاصله مربوط به قبل و بعد از تکرار و نتیجه گزارش نهایی علت تکرار در فرم ثبت نتایج تکرار تست­ها ثبت و مرقوم گردد.

حساسیت ( SENSITIVITY) :

حداقل مقدار ALT قابل اندازه گیری ۴ واحد بین المللی در لیتر می باشد .

 

محدودیت انجام آزمایش :

اقدامات بعدی در برخورد با نتایج غیر طبیعی ( تکرار آزمایش ، انجام یا توصیه انجام آ زمایشهای تائیدی یا تکمیلی اطلاع سریع به پزشک )

در برخورد با نتایج غیر طبیعی حتماً آنها را تکرار خواهیم کرد و در صورت اطمینان از تائید آن به پزشک مربوطه یا سوپروایزر در بخش اطلاع داده می شود .

 

تغییرات فیزیولوژیکی :

افزایش :

در مصرف داروهایی چون cephalosporins , captopril , bromocriptine , thiothinene , verapamil , riodrin , pindolol, lyncomycin , cyclosporine

 

مراجع و منابع :

ـ بروشور کیت

ـ کتاب جامع فراورده های تشخیصی